Thầy bảo anh em: đừng chống cự
người ác, trái lại, nếu bị ai vả má bên phải, thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa. (Mt 5, 39)
Trong
bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu so sánh cho các môn đệ thấy tinh thần của mới
của luật yêu thương là quảng đại tha thứ cho kẻ thù. Nếu luật cũ là “mắt đền mắt,
răng đền răng” thì luật mới là biến thù thành bạn, đổi ghét thành yêu, là trao
cho người khác cả những điều chúng ta đang cần.
Chúa
Giêsu không có ý dung thứ cho cái ác và cái xấu nhưng Người muốn chúng ta lấy
thiện để thắng ác, lấy nhân nghĩa thắng hung tàn. Mới nghe qua, chúng ta thấy
thái độ trên có vẻ nhu nhược, thất bại. Chỉ nơi tình thương Thiên Chúa, chúng
ta mới hóa giải được mọi lý lẽ của sự tha thứ. Ai trong chúng ta cũng yêu thích
điều thiện và ghét cái ác, nhưng chúng ta lại không nỗ lực vượt thắng và diệt
trừ cái ác. Nếu chưa thể diệt trừ được cái ác, chúng ta vẫn có thể giảm bớt nó
bằng cách gia tăng làm việc thiện. Việc thiện đó là tha thứ cho kẻ thù, chia sẻ
cho tha nhân những gì có thể, đó là làm gấp đôi những gì tha nhân cần và muốn. Chúa
Giêsu đưa ra một sự so sánh song đối giữa luật Cựu Ước và luật Tân Ước, luật bó
buộc và luật Tin Mừng, luật nguyên nghĩa và luật kiện toàn, luật Do Thái giáo
và luật Kitô giáo, luật công bằng giao hoán và luật tha thứ, luật đền ơn trả
oán và luật yêu thương… Và Chúa Giêsu muốn xác định rõ ràng, chọn công chính
theo luật hay chọn hoàn thiện theo Tin Mừng?
• Luật dạy: Mắt đền mắt, răng đền
răng: Có thể
nói, luật này trong Cựu Ước hợp với bối cảnh mà người Do-thái phải đoàn kết bảo
vệ dân tộc mình. Khoản luật “mắt đền mắt, răng đền răng” là điều luật hình sự về
sự công bằng không chỉ riêng người Do-thái mà còn cả trong thế giới người xưa.
Luật báo thù dự kiến kẻ gây hấn sẽ bị đối xử tương xứng với điều thiệt hại đã
gây ra cho nạn nhân, giúp trấn áp tội phạm, buộc con người vào trong một trách
nhiệm và sợ hãi trước sự nghiêm minh của việc mạng thế mạng, nhằm hạn chế việc
đổ máu do không kiềm chế nỗi sự hận thù và giữ sự quân bình giữa tội ác và hình
phạt để giảm bớt sự giết hại đồng loại.
• Thầy dạy: Ai vả má bên phải,
thì hãy giơ cả má bên trái ra nữa:
Chúa Giê-su còn đi xa hơn các bậc hiền nhân Cựu Ước khi đòi hỏi rằng phải lấy
yêu thương đáp lại hận thù, có như thế mới diệt được tận căn cái ác ở trong
lòng con người. Người chủ trương một thái độ rất cá biệt, tương phản hoàn toàn
với thái độ bình thường, là “Đừng chống cự với người ác”. Người đòi hỏi các môn đệ
phải bẽ gãy vòng xích bạo lực, dù hợp pháp và được báo thù. Nguyên tắc yêu
thương của Chúa Giêsu làm đảo lộn các cách xử sự theo quy ước của loài người.
TÓM LẠI: Sứ
điệp Tin Mừng vượt quá các giới hạn công bằng giao hoán kiểu xử sự dân ngoại. Đức
ái Kitô giáo chấp nhận cả các giới hạn và khiếm khuyết của con người và lòng
nhân ái của Kitô hữu là thông dự vào tình yêu của chính Thiên Chúa.
*******
Lạy
Chúa, giới luật yêu thương của Chúa muốn chúng con phải vượt lên cả những quy tắc
công bằng vay trả của nhân loại, bởi vì nếu chúng con theo Chúa mà cũng xử sự
“mạng đền mạng” thì chúng con cũng chẳng hơn gì người đời. Xin cho chúng con biết
noi gương Chúa mà tha thứ cho những người đã hại đến chúng con, như Chúa đã cầu
xin Chúa Cha tha cho những kẻ đã đóng đinh Chúa. Amen.
