Nhưng hễ có thì phải nói có, không
thì phải nói không. Thêm thắt điều gì là do ác quỷ. (Mt 5, 37)
Bất cứ
quốc gia hay tổ chức lớn nhỏ nào trong xã hội loài người đều cần có luật, để giữ
kỷ cương phép tắc, giữ trật tự an ninh và đảm bảo sự công bằng xã hội. Bài Tin
Mừng hôm nay mở đầu bằng việc Chúa Giêsu khẳng định Người đến không phải để phá
bỏ lề luật mà là để kiện toàn Lề Luật và lời các Ngôn Sứ. Sau khi nói về sự kiện
toàn lề luật, Chúa Giêsu giải thích một số giới răn trong Thập Điều: Giới răn
thứ năm (chớ giết người), giới răn thứ sáu và chín (chớ ngoại tình –li dị), giới
răn thứ hai và tám (chớ bội thề và làm chứng dối):
- Chớ giết người (Mt 5,21-26): Luật Môsê quy định kẻ giết người
phải bị đem ra toà xử, và tuỳ nghi luật lấy lại sự công bằng đúng sai xét về mặt
xã hội và được áp dụng mắt đền mắt răng đền răng khi phạm nhân đã hành động
sai. Sự kiện toàn của luật Tin Mừng không chỉ dừng lại ở hành động cụ thể tay
chân mới là tội, mà ngay cả việc giận hờn mắng nhiếc nhau đã xứng bị đem ra hội
đồng và đáng phải sa hoả ngục rồi. Thật vậy, giết nhau không chỉ dừng lại ở thể
xác, nhưng bằng lời lẽ và hiểm kế thâm độc còn đáng sợ hơn biết chừng nào…Sự kiện
toàn không chỉ dừng lại ở tính tương quan con người, mà là thành tương quan đối
với Thiên Chúa, xúc phạm đến nhau tức là xúc phạm đến Thiên Chúa và xứng đáng bị
lửa hoả ngục thiêu đốt.
- Chớ ngoại tình (Mt 5, 27-32): Luật Môsê chỉ cấm ngoại tình bằng
hành động, nhưng Chúa Giêsu muốn con cái Thiên Chúa phải có một tâm hồn trong sạch
từ tư tưởng đến lời nói việc làm. Khi trong lòng có ý nghĩ đen tối và ao ước phạm
tội thì đã là tội rồi. Toà án thế gian chỉ xử những gì bên ngoài, nhưng Thiên
Chúa thấu suốt mọi bí ẩn sẽ xét xử chúng ta từ tâm hồn. Việc Chúa Giêsu nói cái
gì trở nên dịp tội thì hãy lo cắt đi, chấp nhận mất một bộ phận mà tránh được
hoả ngục. Ở đây không hiểu theo nghĩa đen là phải chặt tay móc mắt, vì nếu thế
thì không còn ai toàn vẹn vì bản năng yếu đuối của con người. Điều Chúa muốn
nói ở đây chính là phải cất đi và xa lánh những nguy cơ có thể đẩy chúng ta đến
phạm tội, dù phải chấp nhận phần thiệt về mình, như lánh xa những ấn phẩm đen,
không đến những nơi chốn không thích hợp, tránh dùng những thúc uống làm mình mất
kiểm soát… Còn việc luật cũ cho ly dị thực ra không phải Thiên Chúa ban, nhưng
vì sự yếu đuối của dân mà Môsê đã chấp nhận. Chúa Giêsu đã kiện toàn theo tinh
thần mới khi khẳng định sự bất phân ly của hôn nhân.
-
Chớ bội thề (Mt 5, 33-37):
Giới răn thứ ba trong Thập Điều cấm việc lấy danh Chúa mà thề hay nhân danh Người
mà làm điều trái; giới răn thứ tám cấm làm chứng gian hại đồng loại. Còn Chúa
Giêsu kiện toàn những điều luật này khi dạy rằng, đừng thề chi cả, cứ có thì
nói có và không thì nói không, còn gian dối là bởi ma quỷ.Khi nói điều này,
Chúa Giêsu muốn trong tinh thần mới hãy mặc lấy Thiên Chúa là Đấng Chân Thật để
sống trung thực, đối nghịch với mưu mô lọc lừa của ma quỷ là cha đẻ của sự gian
dối.
Tóm lại, kiện toàn lề luật mà Chúa Giêsu dạy
chúng ta là không bãi bỏ luật nhưng mặc cho luật một tinh thần mới, nghĩa là vượt
qua sự giữ luật cách tiêu cực để thi hành cách tích cực trong Chúa Kitô: giữ luật
không vì sự bó buộc phải làm mà là với cả sự tự do muốn làm vì lòng yêu mến
Chúa và tha nhân, biến luật từ việc kìm hãm bản thân thành sự thanh thoát thánh
hoá bản thân, giữ luật không dừng lại ở sự thể hiện ở ngoài mà là cả một tâm hồn
ngay thẳng và trong sạch.
*******
Lạy Chúa,
xin cho chúng con biết vâng theo lời dạy của Chúa, để hân hoan giữ luật Chúa và
Hội Thánh truyền trong tinh thần yêu mến và liên kết trong Người, hầu cho luật
không còn là gánh nặng, nhưng giúp chúng con nên giống Chúa hơn. Amen.
