Còn khi ăn chay, anh em chớ làm bộ
rầu rĩ như bọn đạo đức giả: chúng làm cho ra vẻ thiểu não, để thiên hạ thấy là
chúng ăn chay. (Mt 6, 16)
Bắt ðầu
vào Mùa Chay, Giáo Hội cho nghe ðoạn Tin Mừng kể lời huấn dụ của Chúa Giêsu về
việc lành phúc ðức trong Mùa Chay là: Bố thí, cầu nguyện và giữ chay. Tuy
nhiên, ðối với Chúa Giêsu, việc giữ những ðiều luật này không hệ tại ở số lượng
mà là ở tinh thần, làm vì ai và vì mục ðích nào. Cả ba việc mà Chúa Giêsu dạy
hôm nay đều có hai vế rõ ràng: “đừng và nên” Đừng như bọn giả hình khoe khoang
và nên kín đáo không cho tay trái biết việc tay phải làm:
1.
Khi làm phúc bố thí:
Có lẽ
Chúa Giêsu cũng đã chứng kiến quá nhiều cảnh các người biệt phái Pharisiêu làm
phúc hay dâng cúng chỉ nhằm để thiên hạ thấy mà ngợi khen họ, chẳng hạn việc
các ông khệ nệ trịnh trọng giơ cao thả những quan tiền vào thùng bên cạnh một
bà goá nghèo nhẹ nhàng bỏ vào thùng ba đồng kẽm nhỏ. Những cách làm như thế,
thì Chúa Giêsu bảo rằng họ đã được phần thưởng rồi, phần thưởng đó là lời ca tụng
của người đời, chứ chẳng có ký lô nào trước mặt Thiên Chúa. Vì trong mắt Chúa
Giêsu, của cho không bằng cách cho, hàng trăm quan tiền của trọc phú chưa chắc
đáng giá bằng ba đồng kẽm của bà goá, gánh cỏ của bác nông dân để nuôi ngựa kéo
xe chở gạch xây dựng nhà thờ đáng giá hơn vạn lần hàng tỉ đồng của người phú hộ
được khắc tên trên cột nhà thờ. Chúa bảo rằng, khi làm phúc đừng để cho tay
trái biết việc tay phải làm, nghĩa là không nhằm tìm vinh quang nơi sự ca tụng
của người đời, nhưng có Thiên Chúa là Đấng thấu suốt mọi sự, Người chuẩn nhận
lòng thành của chúng ta.
2.
Khi cầu nguyện:
Điều cần
tránh: “khi cầu nguyện, anh em đừng làm
như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc
ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được
phần thưởng rồi” (Mt 6, 5). Vấn đề ở đây cũng cần xác định, không phải Chúa
Giêsu hạ thấp việc cầu nguyện có tính cộng đồng nơi công cộng, để rồi có nhiều
người biện minh “giữ đạo tại tâm” mà không bao giờ đến nhà thờ để tham dự thánh
lễ, kinh nguyện chung và các bí tích. Nhưng Chúa Giêsu nhấn mạnh đến thái độ cầu
nguyện, nghĩa là không phải để được mọi người ca tụng mình đạo đức, mà là để
Thiên Chúa thấu suốt mọi bí ẩn mà chuẩn nhận cho lòng thành của chúng ta.
3.
Khi ăn chay:
Chúa
Giêsu dạy: “Còn anh, khi ăn chay, nên rửa
mặt cho sạch, chải đầu cho thơm, để không ai thấy là anh ăn chay ngoại trừ Cha
của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì
kín đáo, sẽ trả công cho anh” (Mt 6, 16). Dĩ nhiên là không phải cứ hễ giữ
chay là phải xức nước hoa hay bận đồ đẹp hoặc giả bộ vui vẻ, mà là sự kín đáo
âm thầm chỉ mình ta với Chúa. Không tìm vinh danh nơi lời ca tụng người đời, mà
là để Thiên Chúa được vinh danh nơi sự hi sinh hãm mình của chúng ta.
TÓM LẠI: làm phúc bố thí, cầu nguyện và
ăn chay là ba sinh hoạt chính trong đời sống đạo đức và là tinh thần của việc
giữ mùa chay thánh, nhưng để trở thành phương thế đền tội và có công phúc trước
mặt Chúa không hệ tại ở số lượng hay được ghi nhận từ người đời, mà là xuất
phát từ tấm lòng chân thành cùng với tâm tình riêng tư giữa ta với Chúa.
*******
Lạy Chúa
Giêsu, Chúa đã từng vào sa mạc để ăn chay cầu nguyện bốn mươi ngày đêm, xin cho
chúng con cũng biết dùng mùa chay thánh này, để sống thật tốt với việc làm
phúc, cầu nguyện và ăn chay theo tinh thần Chúa dạy trong bài Tin Mừng hôm nay.
Amen.
